Biografie
Sana Ghobbeh is een in Iran geboren kunstenaar en artistiek onderzoeker, gevestigd in Brussel. Haar werk onderzoekt het leven en de impact van specifieke infrastructuurlocaties, vaak gesitueerd in Iran. In haar transdisciplinaire benadering integreert Sana inzichten uit haar architectuurstudies en onderzoeksmethoden die zij als beeldend kunstenaar heeft ontwikkeld in een performatieve vertelpraktijk.
Sana studeerde architectuur in Teheran en behaalde een master in de beeldende kunsten in Zweden. Ze werkte als onderzoeksassistent aan de architectuurfaculteit van de universiteit van Umeå voordat ze in 2016 naar Brussel verhuisde.
Haar werk richt zich op onze interactie met specifieke architectonische elementen en hoe een performer zich kan verhouden tot verstoorde stedelijke ruimtes en deze kan transformeren tot een evoluerende context van betrokkenheid. Met behulp van concrete ruimtelijke installaties op het podium, die veranderen naarmate elke laag van verhalen zich ontvouwt, roept Ghobbeh de herinnering op aan grote sociale gebeurtenissen, kleine subversieve gebaren en de sporen die zij in het stedelijk weefsel hebben achtergelaten. Kunnen er nieuwe narratieven ontstaan door deze momenten van verstoring, onderbreking en poëzie te traceren?
In haar langetermijnonderzoek Performing Spaces — een verkenning van stedelijke structuren en hun innerlijke verhalen — verweeft Sana lagen van archiefdocumentatie, individuele herinneringen, anekdotische interviews, minutieuze details, historische feiten en persoonlijke verbeelding. Door deze veelzijdige benadering streeft ze ernaar niet alleen een informatief, in kaart gebracht begrip van een plek te bieden, maar ook een tastbaar gevoel voor de vaak over het hoofd geziene politiek en poëtica die deze ruimtes bewonen.
Als onderdeel van dit onderzoek creëerde Sana Ghobbeh de performances This wall grows at its roots en The ferris wheel turns when the wind blows. Vervolgens ontving ze een beurs voor het Sugar CUBES-project, een onderzoek naar de geschiedenis van suikerproductie, vormen en de industriële verbanden tussen de suikerindustrieën van België en Iran. Dit leidde tot de creatie van de voorstelling These roots never blossomed, die in het voorjaar van 2025 in première gaat in Beursschouwburg.
In residentie Sugar CUBES
01.08.2024 – 01.08.2024
In 2024 kreeg Sana Ghobbeh steun van de Vlaamse overheid voor het onderzoek en de creatie van een nieuwe performance. Voor het eerst zou ze werken met een locatie van openbare infrastructuur waar ze zelf fysiek nooit aanwezig was geweest: de ruïnes van de Kahrizak-suikerfabriek.
Om dit gebrek aan belichaamde kennis te compenseren, zette Sana een uitgebreid onderzoeksproject op, Sugar CUBES, waarin ze de historische banden tussen de Belgische suikerindustrie en de oprichting van de Kahrizak-suikerraffinaderij onderzocht. Ze verdiepte zich in het bietgebaseerde suikerproductieproces dat in beide gevallen werd toegepast, dook in archieven op zoek naar sporen van Belgische families die naar Iran trokken om de fabriek op te zetten, en zocht naar parallellen en verschillen in de verhalen van Kahrizak en Tienen.
De suikerfabriek in Tienen, België — waar de bekende suikerklont werd uitgevonden — is een succesverhaal. Ze is nog steeds een economische motor voor de stad en het land, en de familie die de fabriek oprichtte behoort tot de rijkste Belgen. In scherp contrast daarmee ligt de fabriek in Kahrizak, die met de hulp van Belgische industriëlen werd gebouwd, nu in puin. Een plek die moeilijk te vinden is, verborgen achter oude muren en nieuwere woonwijken die haar aan het zicht onttrekken. Officieel staat de site op de lijst als een van de vroegste voorbeelden van industriële architectuur in Iran, maar in werkelijkheid is ze onverzorgd en onbeschermd — een vergeten stukje geschiedenis, een verloren connectie waar niemand meer naar omkijkt.
Tijdens dit onderzoek werd een bezoek gebracht aan de suikerraffinaderij in Tienen om zowel de geschiedenis van de fabriek als de technische details van het raffinageproces te leren kennen. Daarbij werd ook een belichaamde ervaring opgedaan: hoe de geur van tonnen gekookte bieten een stad kan omarmen.
We spraken met de curator van het lokale historische museum om te begrijpen hoe de relatie tussen de fabriek en de stad zich door de tijd had ontwikkeld. Ook raadpleegden we het stadsarchief om sporen te vinden van historische suikerproducten voor export naar Iran, de bouw van de Kahrizak-suikerraffinaderij, en het bezoek dat de sjah van Iran in de jaren ’60 aan Tienen bracht.
De vele inzichten die dit onderzoek opleverde, stelden Sana in staat om haar eigen begrip van de Kahrizak-site opnieuw te vormen en te verbeelden. Dit leidde tot de creatie van de performance These roots never blossomed.